Allah’ın Rızasını Gözetmek Ne Anlama Gelir? Eleştirel Bir Bakış
Allah’ın rızasını kazanmak… Her birimizin dilinden düşmeyen, kulağa oldukça soyut ve derin bir kavram. Ama gerçekten ne anlama geliyor bu? İyi niyetle ve içtenlikle yapılmış bir eylem mi? Yoksa, toplumun oluşturduğu normlara ve dini kurallara uygun hareket etmekten ibaret bir araç mı? Allah rızasını gözetmek denildiğinde, karşımıza çıkan görüntü genellikle “yardım etmek, iyi bir insan olmak, dini vecibeleri yerine getirmek” gibi olumlu kavramlarla sınırlıdır. Peki ya bu “Allah rızası” kavramı, toplumsal yapı ve bireysel çıkarlar üzerinden şekillenen bir ilüzyon olabilir mi? Gelin, bu konuda biraz kafa karıştırıcı, cesur ve eleştirel bir bakış açısıyla durumu tartışalım.
Allah’ın Rızasını Gözetmek: İdeal ve Gerçek Arasında
Allah’ın rızasını gözetmek denildiğinde, genellikle bu eylem idealize edilir. Toplum, Allah rızası için yapılan iyilikleri her zaman övse de, bu övgülerin temelinde sıklıkla “görünürlük” ve “toplumsal kabul” vardır. Yani, Allah rızası için yapılan bir davranış, yalnızca Allah’ın rızasını kazanmayı amaçlayan bir içsel çaba olmaktan çok, dış dünyada nasıl bir etki bırakacağıyla daha çok ilgilenebilir. Ne yazık ki, bazen bu tür eylemler, kişiyi “iyi insan” olarak gösterme çabasında bir araç haline gelebilir. Gerçekten de, Allah’ın rızası gözetilerek yapılan bir eylem, bu dünyada ödüllerini almak için de bir fırsat haline gelir. Hangi toplumsal normun belirlediği “doğru” davranışa uygun hareket edilirse, o kadar çok alkış alırsınız. Bu, Allah için yapılan bir eylem olmaktan çıkıp, sosyal onay arayışına dönüşebilir.
Mesela, sosyal medyada bir yardım kampanyası başlatmak ve bunu “Allah rızası için” diye duyurmak, acaba ne kadar içsel bir motivasyonla yapılır? Yoksa, bu, kendini iyi hissetmek ve bir tür “manevi pay” almak için mi yapılır? Bu noktada, Allah rızası kavramı ne kadar saf ve doğru kalabilir? Yoksa Allah rızası adı altında yapılan eylemler, aslında kişisel tatmin ve sosyal prestij peşinde koşan bir mecra haline mi gelmiştir?
Allah İçin Mi, Toplum İçin Mi? Bir Çelişki Varmı?
Bir başka tartışmalı konu, Allah rızasını gözetmek ile toplumsal beklentilerin ve kuralların kesişim noktasıdır. Birçok kişi, Allah’ın rızasını kazanmak için yaptığı eylemleri, toplumsal normlar ve beklentilerle uyumlu hale getirebilir. Burada önemli olan soru şu: Allah rızasını gözetmek mi, yoksa toplumun beklentilerine uygun hareket etmek mi daha baskındır? Sosyal medyada yapılan bir iyiliğin, “Allah rızası” ile ne kadar ilişkilendirilebileceği şüpheli olabilir. Allah rızası uğruna yapılan eylemler, birçok zaman sosyal fayda sağlamaktan öte, bireysel çıkar ve toplumun hoşnutluğunu kazanmak amacıyla şekillendiriliyor.
Toplumsal kabul görmek, insanlar arasında takdir edilmek, bir tür manevi ödül almak, bazen Allah’ın rızasını kazanmakla karıştırılabilir. Yani, Allah rızası adına yapılan eylemler çoğu zaman, toplumsal onay almak ve egoyu tatmin etmek için yapılan eylemlerle iç içe geçer. Sosyal medya paylaşımları, hayır işlerinin duyurulması, toplum içinde “iyi insan” olarak tanınmak, aslında içsel bir motivasyondan mı, yoksa daha çok dışsal bir ödül arayışından mı kaynaklanıyor?
Allah’ın Rızasını Gözetmek: Manevi Bir Çaba mı, Bir Taktik mi?
Bu noktada, Allah’ın rızasını gözetmekten ne anladığımızı sorgulamamız gerekebilir. Gerçekten de, bireysel bir çaba mı yoksa stratejik bir yaklaşım mı söz konusu? Allah rızası, kişinin kendi iç dünyasında hissettiği bir arayışken, dış dünyada bu ne kadar orijinal ve saf kalabiliyor? İyi niyetle başlasa da, bu niyetin sonunda görünen sonuçlar, bazen bambaşka bir hal alabiliyor. Toplumdaki her birey, Allah rızasını gözetmenin farklı bir yolunu seçebilir. Bazı insanlar, Allah’ın rızasını kazanmak için toplumsal sorunlara çözüm üretirken, bazıları da Allah’ın rızasını kazanmak için sadece görünür, popüler ve toplumun beğendiği işlere odaklanabilir. Burada bir çelişki ortaya çıkıyor: Allah rızası mı, yoksa toplumsal prestij mi?